Zmiana Perspektywy

Dzisiaj opowiem wam o pięknym sporcie jakim jest wspinaczka, lecz nie wysokogórska z mnóstwem niezbędnego sprzętu, a taka w skałach, gdzie polegasz przede wszystkim na własnych rękach i nogach. Jest to pasja na równi u mnie ważna z Nartami.

Na ścianie

Początkującym, którzy chcieliby zainteresować się tym sportem na serio polecam zacząć od ćwiczenia na sztucznych ścianach. Trzeba rozpocząć od wzmocnienia rąk i mięśni brzucha. Nogi i tak zawsze będą najmocniejsze - codziennie je przecież ćwiczymy biegając czy wchodząc po schodach.

Wspinaczka na ścianie pozwala poznać chwyty, techniki wspinania no i swoje możliwości. Wzrost nie jest kluczowy. Widziałam małe dzieci, które ruszały się lepiej i szybciej niż długie, wysokie osoby, które nieprzystosowane jeszcze do swoich wymiarów nie umiały ich wykorzystać.

Bezpieczeństwo wspinaczka

Na początku wchodzi się tylko na wędkę czyli przy przygotowanej już asekuracji. Dopiero po zdobyciu doświadczenia można wchodzić z dołem. Pod ścianą muszą leżeć materace, do tego droga pokonywana dziesiątki razy nawet po zmianie chwytów da nam większą pewność, że nic nas nie zaskoczy niż niezmienne naturalne skały.

Nawet zawody wspinaczkowe odbywają się przeważnie na sztucznej ścianie, bo wspinanie w terenie wymaga większej uwagi i zastanowienia, warto więc mieć dużo doświadczenia i poznać wszystkie typy chwytów, jeśli ma się ochotę kiedyś wystartować.

W terenie

Wiele kolonii i obozów odbywających się w południowej Polsce ma w ofercie, w planie zajęć wspinaczkę skałkową. Najchętniej wybieranym obszarem jest oczywiście Jura Krakowsko-Częstochowska, następnie Sudety, Pieniny lub inne Beskidy z wyjątkiem Bieszczad.

Wspinaczka w skałach jest trudniejsza, ponieważ natura oferuje nieskończoną mnogość chwytów  i przy każdej nowej drodze trzeba się na nowo dostosowywać do panujących warunków. Pokonywanie naturalnych dróg daje jednak więcej satysfakcji niż wspinaczka na sztucznej ścianie.

Dodatkową zaletą tego sportu są... widoki! Bywa różnie, czasem skały są w lesie, lecz jeśli mamy do czynienia z ostańcami położonymi na środku równiny/wzgórza/etc. to naprawdę warto zatrzymać się na chwilę na szczycie, aby podziwiać widok jaki daje nam pobyt 15-20 metrów nad ziemią.

Zapraszam do obejrzenia jak wygląda przewodnik turystyczny dla wspinaczy: http://pza.org.pl/topo/przewodnik.acs .

Zawody

Wśród zawodników podziały są wg płci, bądź wg wieku. W drugim wypadku wyróżniamy zwody juniorów młodszych, juniorów i seniorów. Wyróżniamy rodzaje:

• na trudność,
• na czas,
• zawody w prowadzeniu (o tym za chwilę)
• bouldering (o tym za chwilę)

Najbardziej znane - Polska:
Puchar Polski we wspinaczce sportowej
Mistrzostwa Polski we wspinaczce sportowej
Akademickie Mistrzostwa Polski we wspinaczce sportowej
Aktualny kalendarz zawodów.

Najbardziej znane -świat:
International Federation of Sport Climbing Worldcup (co roku w innym mieście)
Rockmaster (co roku w Arco - północne Włochy)
Paklenica Big Wall Speed Climbing (co roku na początku maja w kanionie Paklenica)

---

Trudność dróg

Ocenie trudności podlegają zarówno drogi sztuczne jak i wytyczane w skałach. Polska skala jest sześciostopniowa, przy czym każdy stopień ma swoje podklasy. Do poczytania na Wikipedii. 

---

SŁOWNICZEK

Każda sztuczna ściana podzielona jest na wyciągi, czyli drogi (na każdej może przebywać tylko jedna osoba), a na drogach osadzane są chwyty. 

 Chwyty

Istnieją 3 zasadnicze rodzaje chwytów: po pierwsze nachwyt – czyli chwyt który łapiemy od góry; po drugie podchwyt – czyli chwyt który łapiemy od dołu; oraz tak zwany chwyt boczny czyli inaczej odciąg – chwyt który łapiemy z boku.

Bardziej szczegółowy podział możemy uczynić na: krawądki – o ostrych krawędziach, oblaki – tak łagodne, że prawie nie do złapania, klamy – jakbyś łapał miskę, bardzo wygodne do chwytu i różnokształtne (zależy od pomysłowości twórcy – widziałam kształty od samochodziku i kaczuszki po cycka i ptaszka xD )

Teren

Na rysunku widzimy najczęściej występujące rodzaje i elementy dróg.

[caption id="" align="alignleft" width="300"] 1 – zacięcie, 2 – teren połogi, 3 – pion, 4 – przewieszenie, 5 – kant, 6 – okap, 7 – trawers  [Wiki][/caption] 

 

 

 

 

 

 

  Szpej czyli sprzęt

Crashpad - materac używany przy boulderowaniu.

 

 

Lina - zależnie od potrzeb ma od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów. Są liny statyczne i dynamiczne. Ich różnica polega na rozciągliwości i sile szarpnięcia jakie są w stanie wytrzymać. Po każdym użyciu należy linę... zklarować... jak to się nazywa po ludzku... rozplątać! I związać tak jak widzimy na zdjęciu. 

Szpejarka - uprząż na górną część ciała umożliwiająca wzięcie ze sobą zapasowego sprzętu. Może być to nawet uprząż z małym plecakiem.

Węzły - jest ich taka mnogość, a gdybym chciała je tu zamieścić artykuł musiałby podwoić długość. Zapraszam więc tutaj.

 Uprząż - pętle na pas i nogi, miejsce na połączenie uprzęży z liną i pętle na nieco sprzętu oto cały opis.

 

Buty - muszą być bardzo dopasowane, z wyraźnym czubem, podeszwa całkowicie pokryta gumą. Oczywiście na początek wystarczą też dobre trampki. 

 

 

 

 Karabinek - jest cała masa rodzajów. Zakręcany taki jak na pierwszym zdjęciu służy do przypinania przyrządu asekuracyjnego do uprzęży.

Ekspres - na drugim zdjęciu, karabinki nieodkręcane połączone taśmą. Służy do wpinania w istniejące na skale punkty przelotowe, by stworzyć własny punkt asekuracyjny.

Kości - różnej wielkości i kształtu metalowe... wielokąty? Wciskamy je w szczeliny ściany skalnej aby stworzyć pętlę dla punktu asekuracyjnego.

Friendy - inaczej kości mechaniczne. można wkładać je do niemal wszystkich szczelin gdyż są ruchome i mogą wygiąć się w prawie dowolny sposób by znaleźć zaczepienie.

Jebadełko - po prostu przyrząd do wyjmowania kości ze szczelin. ^_^ Pamiętajcie xD

---

 Techniki

Biorąc pod uwagę asekurację, wspinanie dzielimy na:

• bez asekuracji (zwane potocznie żywcowaniem),

• z dolną asekuracją,

  • z własną asekuracją – wspinanie tradycyjne,
  • z wykorzystaniem stałych punktów przelotowych – wspinanie sportowe,

• z górną asekuracją,

  • na drugiego,
  • na wędkę.

[Wikipedia]

Trawers - droga wspinaczkowa którą pokonujemy w poziomie, najczęściej bez asekuracji. Na sztucznych ścianach często stosowana technika rozgrzewki.

Bouldering – wspinaczka po wolnostojących, kilkumetrowych blokach skalnych bez asekuracji liną. Bouldering wiąże się z częstymi niekontrolowanymi odpadnięciami od skały, stąd też podstawową metodą asekuracji jest stosowanie crashpadów, czyli przenośnych materaców oraz pomoc tzw. spottera, czyli partnera, który pomaga w kontrolowaniu lotu, zabezpieczając górną część ciała przed bezpośrednim uderzeniem o ziemię. Bouldering to forma wspinaczki składającej się z niewielkiej ilości trudnych ruchów (tzw. przechwytów).[Wikipedia]Niektóre z dzisiejszych „problemów bulderowych” wymagają wielkiej siły i determinacji, choć mogą mieć nie więcej niż 3 metry długości i znajdować się pół metra nad ziemią!

Prowadzenie - wspinaczka z asekuracją z dołem - partner asekuruje wspinacza na linie dopiero od momentu osiągnięcia przez niego pierwszego punktu przelotowego, do którego wpina ekspres ze swoją liną. Dalsze punkty przelotowe wspinający również zakłada sam.

Wspinanie z asekuracją własną - prowadzący osadza punkty przelotowe i wpina do nich linę za pośrednictwem ekspresów lub karabinków. Po zakończeniu są demontowane – bądź przez drugą osobę, bądź podczas zjazdu.W tym wypadku wymagana jest wiedza z zakresu zakładania punktów asekuracyjnych.
Do budowy przelotów podczas wspinaczki z własną asekuracją używa się kości biernych oraz mechanicznych (friendów), osadzanych w szczelinach i otworach skalnych, a także pętli zakładanych na  bloki skalne lub przeciąganych przez skalne ucha. [Osadzanie kości w szczelinie skalnej w taki sposób, by ograniczyć ryzyko przypadkowego wypadnięcia, nazywane jest zacieraniem. Do wyjmowania zatartych kości (a także głęboko wsuniętych friendów) używa się jebadełka.] Do przenoszenia dużej ilości szpeju, nieodłącznie towarzyszącemu wspinaczce z własną asekuracją, używa się szpejarek.

---

Niektórzy wspinacze uprawiają buildering ryzykując konflikt z prawem. Zdobyto już wszystko – od Kolumny Nelsona po Empire State Building.

[caption id="" align="aligncenter" width="300"] W świetle prawa - wandale.[/caption]

Żeby nie przedłużać - zupełnie osobny artykuł napiszę kiedyś o mojej osobistej przygodzie ze wspinaczką.

I jak, podobało się? ^_^

Perspektywa (w)spinająca

P.S. Jest tyle innych fajnych słów którymi chciałabym się podzielić, ale nie ma na nie miejsca, więc zajrzyjcie do słownika!